Δευτέρα 19 Νοεμβρίου 2012

Η περίπτωση Φράντσα - Ingeborg Bachmann








Η Φράντσα γοητεύεται από το διάσημο Βιεννέζο καθηγητή ψυχιατρικής, Λέοπολντ Τζόρνταν. Παρατάει τις σπουδές της, την παλιά της ζωή. Διακόπτει τις επαφές με τον αδερφό της. Παντρεύονται. Για εκείνον δεν είναι ο πρώτος γάμος, οι πρώην γυναίκες του υπήρξαν θύματα και αυτές της γοητείας του. Ταυτισμένος απόλυτα με την επιστημονική του ιδιότητα αντιμετωπίζει τη Φράντσα, όχι ως σύζυγο, αλλά ως μία ακόμη κλινική περίπτωση την οποία έχει τη δυνατότητα να μελετήσει από κοντά, να την οδηγήσει στα άκρα για χάρη της προσωπικής του προόδου στον επιστημονικό στίβο. Δεν αρκείται στην απλή μελέτη, επιχειρεί αλλεπάλληλες τομές και αντιδράσεις. Η ίαση δε βρίσκεται ανάμεσα στις επιδιώξεις του, μόνο η όξυνση.

Εκείνη, σε πλήρη κατάπτωση, ψυχική και σωματική, βρίσκει το κουράγιο να τον εγκαταλείψει. Καταφεύγει στο μικρό της αδερφό και του ζητάει βοήθεια. Εκείνος υποδέχεται το τηλεγράφημά της με ανάμεικτα συναισθήματα, η νοσταλγία αντιμάχεται την πίκρα. Η πληγή της εξαφάνισής της είναι βαθιά και δεν έχει επουλωθεί. Παίρνει το τρένο που θα τον οδηγήσει μετά από πολύωρο, γεμάτο σκέψεις και αναμνήσεις, ταξίδι στην απομονωμένη αγροικία. Η Φράντσα τον περιμένει εκεί. Παρά τις αντιρρήσεις του θα τον ακολουθήσει στο ταξίδι του στην Αίγυπτο.

Σκοτεινό και ασφυκτικό το μυθιστόρημα της Αυστριακής συγγραφέως, πιστό στην παράδοση της γερμανόφωνης λογοτεχνίας. Τα δυσδιάκριτα όρια της επιστήμης, η ψυχή στο εργαστήριο των πειραμάτων. Η μεταπολεμική Ευρώπη προσπαθεί να γλείψει τις πληγές του ναζισμού. Και ο άνθρωπος, με τις αδυναμίες και τα πάθη του. Η Αίγυπτος, μυθική και μακρινή. Οι ήρωες καταφεύγουν εκεί όπου βρίσκονται οι ρίζες του ευρωπαϊκού πολιτισμού, περιδιαβαίνουν τις νεκροπόλεις, φλερτάρουν με τα όρια της αχανούς ερήμου. Η τελεία, η τόσο ποθητή κάποιες φορές, συναντάται ελάχιστα στο μακροπερίοδο λόγο της Μπάχμαν, τα κόμματα αναλαμβάνουν να δώσουν ρυθμό στην ανάγνωση. Η συγγραφέας δεν πρόλαβε να προχωρήσει στο τελικό στάδιο της συγγραφής του βιβλίου καθώς βρέθηκε νεκρή στο σπίτι της στη Ρώμη κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. Όμως αυτή η αποσπασματική πλευρά του μυθιστορήματος προσδίδει μια δυναμική και αποτελεί αναπόσπαστο χαρακτηριστικό του γνώρισμα.

Η Μπάχμαν συμμετείχε, μαζί με τον Χάινριχ Μπέλ και τον Γκύντερ Γκρας, στην Ομάδα 47, λογοτεχνική ομάδα η οποία αναζητούσε στη γραφή τη νέα συνείδηση της μεταπολεμικής Γερμανίας. Είχε σχέση και με τον Μαξ Φρις με τον επεισοδιακό χωρισμό να την επηρεάζει όχι απλώς προσωπικά αλλά και δημιουργικά. Αυτή η σχέση της με τον Ελβετό συγγραφέα αποτέλεσε για μένα το νήμα που με οδήγησε σε αυτό το μυθιστόρημα. Συγγένεια, γόνιμη και ευδιάκριτη, με έναν ακόμα τεράστιο Αυστριακό τον Τόμας Μπερνχαρντ. Υπάρχουν αρκετά έργα της μεταφρασμένα στα ελληνικά, η αναζήτηση θα δείξει τη διαθεσιμότητα ή όχι των τίτλων.



Μετάφραση Μαρία Αγγελίδου
Εκδόσεις Άγρα

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου