Δευτέρα 10 Δεκεμβρίου 2012

Hotel Savoy - Joseph Roth







"Φτάνω στο HOTEL SAVOY στις δέκα το πρωί. Είμαι αποφασισμένος να μείνω λίγες μέρες, μια βδομάδα ίσως, να ξεκουραστώ. Σ' αυτήν την πόλη έχω συγγενείς - οι γονείς μου ήταν Εβραίοι από τη Ρωσία. Θέλω να βρω χρήματα για να συνεχίσω το ταξίδι μου προς τη Δύση."

Ο Γκαμπριέλ Νταν, στρατιώτης του αυστριακού στρατού, είναι ένας από τους χιλιάδες αιχμαλώτους που αφήνονται ελεύθεροι από τους Ρώσους μετά το τέλος του πρώτου παγκοσμίου πολέμου. Από τη μακρινή Σιβηρία, όπου βρέθηκε φυλακισμένος κάτω από αντίξοες συνθήκες, θα φτάσει σε μία μικρή πόλη της ανατολικής μεθορίου της οποίας το όνομα δεν αναφέρεται και θα πιάσει ένα δωμάτιο στο Hotel Savoy. Αν και αρχικά σκόπευε σε μια ολιγοήμερη παραμονή, εντούτοις θα παραμείνει εκεί για ένα αρκετά μεγάλο διάστημα. Το ξενοδοχείο είναι χωρισμένο στα δύο. Οι πρώτοι όροφοι, υπερπολυτελείς, απευθύνονται στους πλουσίους ενώ οι ψηλότεροι, βρώμικοι και εγκαταλελειμμένοι, στους φτωχούς.

Η ζωή στο ξενοδοχείο λειτουργεί ως καθρέφτης της ιστορικής συγκυρίας κατά την οποία λαμβάνει χώρα το μυθιστόρημα του σπουδαίου αυτού συγγραφέα. Αν και με δεδομένη την ιστορική αξία της μαρτυρίας, το κείμενο διέπεται από αμιγώς λογοτεχνικές αρετές. Ο Ροτ, μέσω της καθημερινότητας του ξενοδοχείου και των προσωπικών ιστοριών των επισκεπτών, καταφέρνει να αποδώσει τη μετάβαση της Ευρώπης που βγαίνει πληγωμένη από έναν πόλεμο. Η ειρήνη θα διαρκέσει λίγο, το φάντασμα του φασισμού πλανάται ήδη απειλητικά πάνω από τη Γηραιά Ήπειρο.

Είναι ακριβώς αυτή η απόφαση του συγγραφέα να τοποθετήσει στον πυρήνα της ιστορίας το ξενοδοχείο που λειτουργεί ως βάση για το μυθιστόρημα. Χώρος προσωρινός και ευμετάβλητος, συνώνυμος της μετάβασης, μικρόκοσμος που φέρει τα χαρακτηριστικά της κοινωνίας με τις συνήθειες, τα πάθη και τους φόβους της. Ο ήρωας, με νωπή την εμπειρία της φρίκης του πολέμου, επιστρέφει γεμάτος ελπίδες. Ο άγνωστος διευθυντής του ξενοδοχείου, ελληνικής καταγωγής, τον οποίον όλοι, υπάλληλοι και πελάτες, τρέμουν, αλλά δεν εμφανίζεται επιλέγοντας να παραμένει στο σκοτάδι. Ο πλούσιος Μπλούμφιλντ, πάμπλουτος μετανάστης στην Αμερική, αναμένεται από το σύνολο των αρχών και των κατοίκων της πόλης με την ελπίδα πως το χρήμα που θα φέρει θα σταθεί ικανό να λύσει όλα τα προβλήματα και να φέρει δουλειές και ανάπτυξη στην περιοχή. Οι εργοστασιάρχες που έρχονται αντιμέτωποι με τους απεργούς αλλά έχουν την προσοχή τους στραμμένη στα χρηματιστήρια του εξωτερικού. Οι εβραϊκές κοινότητες. Το Παρίσι που εξάπτει τη φαντασία. Ο έρωτας που πάντα δηλώνει το παρόν. Η κυκλικότητα της Ιστορίας.

Με γλώσσα υπέροχη, που η μεταφράστρια Μαρία Αγγελίδου αποδίδει υπέροχα στο ελληνικά, ο Ροτ σκιαγραφεί με οξύνοια την ταραγμένη εκείνη περίοδο. Λογοτεχνική οικονομία που συμπυκνώνει και αναδεικνύει. Γεμάτο από ελπίδες που δε θα δικαιωθούν, σκοτεινό αλλά όχι στείρα απαισιόδοξο, το κείμενο παραμένει επίκαιρο στο σήμερα. Οι ήρωες του Ροτ λειτουργούν ταυτόχρονα ως πρόσωπα και ως σύμβολα, κάτι το οποίο συμβαίνει τόσο με τους τόπους όσο και με τις καταστάσεις. Ρεαλισμός και συμβολισμός σε αρμονική συνύπαρξη.

Πρόκειται για το τέταρτο βιβλίο του Ροτ που διαβάζω με την εμπειρία της ανάγνωσης να επιβεβαιώνει, για ακόμα μια φορά, το τεράστιο μέγεθος του συγγραφέα. Τον τελευταίο καιρό έχουν κυκλοφορήσει στα ελληνικά τα περισσότερα από τα έργα του αν και όχι ακόμα Η φυγή δίχως τέλος, μυθιστόρημα το οποίο αποτελεί αναγνωστικό μου απωθημένο.

Μετάφραση Μαρία Αγγελίδου
Εκδόσεις Άγρα

υ.γ Εδώ μπορείτε να βρείτε την ανάρτηση σχετικά με την Ομολογία ενός δολοφόνου.  




 

1 σχόλιο:

  1. Η φυγή δίχως τέλος είχε κυκλοφορήσει το 1984 από τις εκδ. Οδυσσέας σε μετάφραση Σωτήρη Χαλικιά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή