Στο (όχι και τόσο μακρινό) μέλλον το «τεστ Τσίμερμαν» ανιχνεύει την ύπαρξη του γονιδίου της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Μια απλή και ανώδυνη εξέταση αίματος έρχεται να ξεχωρίσει τους πραγματικούς καλλιτέχνες από το σωρό των επίδοξων. Το «τεστ Τσίμερμαν» αρχικά θα γίνει δεκτό με ειρωνική διάθεση από την επιστημονική κοινότητα αλλά γρήγορα θα επικρατήσει ως ο αλάθητος κριτής. Αρκετοί δημιουργοί θα αρνηθούν να υποβληθούν στο τεστ ενώ κάποιοι πιο τολμηροί θα βρεθούν προ δυσάρεστων εκπλήξεων στη θέα των αποτελεσμάτων. Και οι δύο ομάδες θα περάσουν στο περιθώριο. Πρώην καταξιωμένοι συγγραφείς θα δουν τα βιβλία τους να αποσύρονται σταδιακά από την αγορά καθώς το αναγνωστικό κοινό δείχνει απόλυτη εμπιστοσύνη στα αποτελέσματα του τεστ. Οι κριτικοί θα αντιμετωπίσουν την επαγγελματική απαξίωση καθώς πλέον δεν υπάρχει καμία αμφιβολία σχετικά με την αξία ενός έργου, γεγονός που καθιστά αυτομάτως τη γνώμη τους περιττή. Από μικρή ηλικία οι γονείς γνωρίζουν αν το παιδί τους έχει κάποια καλλιτεχνική κλίση ή όχι. Τα ταλαντούχα παιδιά υπογράφουν παχυλά συμβόλαια πριν ακόμα μάθουν να γράφουν.
Ο James Wright στάθηκε τυχερός στα πρώτα συγγραφικά του βήματα. Τόσο η συλλογή διηγημάτων, όσο και το μυθιστόρημα που εξέδωσε γνώρισαν τη θερμή υποδοχή των κριτικών και αλλεπάλληλες επανεκδόσεις. Όμως το τρίτο βήμα δεν ήταν το αναμενόμενο και αποτέλεσε την αφετηρία μιας πτωτικής πορείας. Όταν ο εκδότης του ζήτησε να υποβληθεί στο «τεστ Τσίμερμαν» - το οποίο είχε ήδη επικρατήσει- ως όρο για την έκδοση του καινούριου του βιβλίου, εκείνος αρνήθηκε. Μάταια επιχείρησαν να του αλλάξουν γνώμη οι κοντινοί του άνθρωποι και κυρίως η γυναίκα του, εκείνος έμεινε σταθερός στην άρνησή του θεωρώντας προσβλητική την υποβολή στο τεστ. Αρκετά χρόνια μετά, στο κρεβάτι του νοσοκομείου, ετοιμοθάνατος, θα πιάσει πάλι μολύβι και χαρτί για να διηγηθεί την ιστορία του και να αποτίσει φόρο τιμής στην αμφιβολία.
Ο συγγραφέας χτίζει μαεστρικά μια δυστοπία στην οποία η βεβαιότητα του επιστήμονα έρχεται να στερήσει την αμφιβολία του καλλιτέχνη. Τα συνεχή επιτεύγματα στο χώρο της βιολογίας αναγκάζουν τον καλλιτέχνη να ορμήσει προς υπεράσπιση της υπερπολύτιμης γι’ αυτόν αμφιβολίας πριν να είναι αργά και η φαντασία μετατραπεί σε πραγματικότητα. Μυθιστόρημα που στηρίζεται στο εύρημα με το συμβολική ονομασία «τεστ Τσίμερμαν». Ο συγγραφέας υπηρετεί την κεντρική ιδέα μέχρι τέλους, της προσφέρει υποευρήματα απαραίτητα για να αναπνεύσει και συνεχείς ανατροπές που διατηρούν την αναγνωστική περιέργεια. Δεν αρκείται απλώς στο δίπολο επιστήμη-τέχνη αλλά με βάση αυτό διατυπώνει έναν ευρύτερο προβληματισμό σε ζητήματα που άπτονται της βιοηθικής, χωρίς να λείπουν οι κοινωνικοπολιτικές αναφορές. Κύριο γνώρισμα των έργων επιστημονικής φαντασίας αποτελεί άλλωστε η χρήση του ευρήματος ως σύμβολο και η απαραίτητη δεύτερη ανάγνωση ανάμεσα στις γραμμές του κειμένου.
Ο κόσμος που γεννά η φαντασία του Παναγιωτόπουλου αποτελεί προέκταση του παρόντος λίγα χρόνια μετά, τρομακτικά οικείος καθώς το σπέρμα από το οποίο γεννήθηκε δεν είναι δύσκολο να διακριθεί στην απλή καθημερινότητα. Η δράση λαμβάνει χώρα μίλια μακριά από την Ελλάδα και ελάχιστα είναι εκείνα που μαρτυρούν την καταγωγή του δημιουργού. Επιλογή στρατηγικής σημασίας, η αίσθηση του εξωτερικού φαντάζει πιο οικεία στα μάτια του Έλληνα αναγνώστη ως σκηνικό δράσης ενός μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας.
Γλώσσα απλή, στα όρια του μειονεκτήματος, θύμα του κεντρικού ευρήματος, που φαίνεται να αποτελεί όμως συγγραφική επιλογή στα χνάρια σπουδαίων μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας.
Το Γονίδιο της αμφιβολίας πρωτοκυκλοφόρησε το 1999 από τις Εκδόσεις Πόλις. Μετά από χρόνια, η πρόσφατη επανακυκλοφορία του από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο ήρθε να καλύψει την απουσία του βιβλίου από την αγορά. Δεν άργησε να περάσει τα ελληνικά σύνορα καθώς έχει ήδη μεταφραστεί στα γερμανικά, τα γαλλικά, τα ιταλικά, τα σλοβενικά, τα σερβικά, τα κινεζικά και τα πορτογαλικά.
(πρωτοδημοσιεύτηκε στο mixtape.gr)
Εκδόσεις Μεταίχμιο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου