Πέμπτη 21 Μαρτίου 2013

Τα Λημέρια του Λύκου - Χαβιέρ Μαρίας





Τελειώνοντας το πρώτο έτος της σχολής, ο δεκαεπτάχρονος Μαρίας το σκάει για το Παρίσι όπου θα περάσει το καλοκαίρι του 1969, συχνάζοντας σχεδόν αποκλειστικά σε κινηματογράφους που προβάλουν αμερικανικές ταινίες των δεκαετιών του τριάντα, του σαράντα και του πενήντα. Είναι η εποχή που το κινηματογραφικό γίγνεσθαι στο Παρίσι καθορίζεται από τη nouvelle vague και το περιοδικό Cahiers du cinéma. Η επαφή με τον αμερικανικό κινηματογράφο θα αποτελέσει το κύριο υλικό για το πρώτο του μυθιστόρημα, τα Λημέρια του Λύκου. Η δράση εκτυλίσσεται στη Βόρεια Αμερική, συγγραφική επιλογή που αποτέλεσε εμπόδιο  στην αρχική αποδοχή του βιβλίου, καθώς το 1971, έτος έκδοσης του μυθιστορήματος, μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Ισπανίας απαιτούσε (και) από τη λογοτεχνία να είναι στρατευμένη στην ανατροπή του δικτάτορα Φράνκο.

Η έκδοση του βιβλίου στα ελληνικά, σε μετάφραση Έφης Γιαννοπούλου, βασίστηκε στην αναθεωρημένη, από τον ίδιο το συγγραφέα, έκδοση του μυθιστορήματος το 1987, για την οποία ο Μαρίας έγραψε και έναν εισαγωγικό πρόλογο, αποκαλύπτοντας αρκετές λεπτομέρειες γύρω από την περίοδο εκείνη. Αν και αρκετά διαφορετικό από τα μετέπειτα έργα του, τα οποία τον καθιέρωσαν ανάμεσα στους σπουδαίους σύγχρονους συγγραφείς (δεν είναι λίγοι εκείνοι άλλωστε οι οποίοι τον θεωρούν φαβορί για το Νόμπελ Λογοτεχνίας), ο Μαρίας όχι μόνο δεν αποκήρυξε το έργο της πρώτης νεότητος αλλά επιχείρησε να βελτιώσει μερικές αδυναμίες, ορατές στα μάτια του δημιουργού.

Μυθιστόρημα σπονδυλωτό, με σχετικά χαλαρή σύνδεση των επιμέρους ιστοριών,  επιτρέπει την ανάγνωσή του και ως συλλογή διηγημάτων, καθένα από τα οποία είναι αφιερωμένο και σε ένα κινηματογραφικό είδος. Τον πυρήνα της υπόθεσης συνθέτει η διάλυση της οικογένειας Τάγκερ το 1922, συμβάν που θα σκορπίσει τα μέλη της στα τέσσερα σημεία του αμερικανικού βορρά και θα πυροδοτήσει την οργιώδη φαντασία του νεαρού Μαρίας. Οι πρωταγωνιστές (μαφιόζοι, αστέρες του κινηματογράφου, μοιραίες γυναίκες, ιδιωτικοί αστυνομικοί αμφιβόλου ηθικής, σκλάβοι που επαναστατούν, πλούσιοι που πιστεύουν πως το χρήμα αγοράζει τα πάντα), τα σκηνικά ( κακόφημα μπαρ, έρημος, φυλακές, επαύλεις πλουσίων, το λαμπερό Χόλυγουντ)  και οι υποθέσεις των ιστοριών (ο αμερικανικός εμφύλιος, η  ποτοαπαγόρευση, ο αγώνας των σκλάβων για απελευθέρωση, το αμερικανικό όνειρο, το Χόλυγουντ και η κινηματογραφική βιομηχανία) αποπνέουν ξεκάθαρα άρωμα Αμερικής, βασική επιδίωξη άλλωστε του συγγραφέα.

Ο γρήγορος ρυθμός, στα χνάρια του μοντάζ των ταινιών, συντελεί τα μέγιστα στην κινηματογραφική αίσθηση που αφήνει η ανάγνωση. Η χαλαρή σύνδεση ανάμεσα στις ιστορίες και η «αβέβαιη» προέλευση και κατάληξη αρκετών χαρακτήρων, τελικώς δεν αποτελούν μειονέκτημα για το ξεχωριστό αυτό βιβλίο - φόρο τιμής (μέσω και της παρωδίας) στον αμερικανικό κινηματογράφο. Θα μπορούσε να γίνει τεράστια συζήτηση γύρω από τις ταινίες πίσω από τις διασκευασμένες ιστορίες του Μαρίας αφού ο ίδιος αποφάσισε να αφαιρέσει το κομμάτι του επιλόγου με την ονομαστική παράθεση των επιρροών του.  

Βιβλίο πραγματικά υπέροχο, ιδιαίτερα για τους λάτρεις του (παλιού) αμερικανικού σινεμά, που όμως δεν συνίσταται ως πρώτη γνωριμία με τον σπουδαίο Χαβιέρ Μαρίας, καθώς δεν είναι αρκούντως αντιπροσωπευτικό του συνολικού έργου του Ισπανού δημιουργού.



Μετάφραση Έφη Γιαννοπούλου
Εκδόσεις Καστανιώτη


υ.γ Εδώ μπορείτε να βρείτε την ανάρτηση/παρουσίαση για το μυθιστόρημα του Χαβιερ Μαρίας, Καρδιά τόσο άσπρη και εδώ το συλλογισμό πίσω από την απόφαση να συνεχίσω το ταξίδι μου στον κόσμο του Ισπανού συγγραφέα με τα Λημέρια του Λύκου!

(πρωτοδημοσιεύτηκε στο bookstand.gr)



6 σχόλια:

  1. Βρε με τον Χαβιέρ ...Πες πες κι εσύ κι αυτή η απαπαπα η Διαβάζοντας με παρασύρατε και έχω προμηθευτεί το "Αύριο στην Μάχη να με Σκεφτείς" και το "Καρδιά τόσο Άσπρη".Όμως ποιό προτείνεις για αρχή;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δίχως δισταγμό θα σου πρότεινα να ξεκινήσεις με την Καρδιά Τόσο Άσπρη και ο λόγος είναι απλός. Όλες οι ψυχές - Καρδιά τόσο Άσπρη - Αύριο στη μάχη να με σκεφτείς, αποτελούν μια τριλογία, οπότε αφού το πρώτο μέρος είναι εξαντλημένο, θα ήταν ορθό να γνωρίσεις τον Χαβιέρ μέσα από το Καρδιά τόσο Άσπρη!

    Περιμένω με αγωνία εντυπώσεις, ελπίζω/πιστεύω να ενθουσιαστείς!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Απαπαπα, εγώ από σένα κόλλησα. Μη μου χρεώνουν τώρα και τις εμμονές σου :P

    Εγώ κλασική ανάποδη, έχω το "Καρδιά τόσο άσπρη" στα προσεχώς....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χαχαχα! Εσύ τουλάχιστον που δοκίμασες δικαιολογείς την εμμονή μου;

      Διαγραφή
    2. Γυρεύεις κοπλιμέντα; Αφού το ξέρεις πως κόλλησα κι έχω αρχίσει να συσσωρεύω βιβλία του.

      Διαγραφή
  4. Οπωσδήποτε τά ''Λημέρια του Λύκου'' δέν είναι αντιπροσωπευτικό της σημερινής του γραφής, είναι όμως ένα πολύ καλό μυθιστόρημα ,αν λαβει κανείς υπόψη του το νεαρό της ηλικίας του συγγραφέα . Μέ γοήτευσαν επίσης τόσο ο πρόλογος του 1987 όσο καί ο επίλογος του, του 1999 που δημοσιεύονται στό βιβλίο .Ειδικά στόν επίλογο, αφού αναφέρεται εκτενώς στήν ελευθερία όσον αφορά τήν σύλληψη καί τήν συγγραφή ενός μυθιστορήματος καταλήγει ''Στήν δική μου περίπτωση ,πάντως, περίπτωση αναγνώστη εθισμένου καί διεστραμμένου ,αντέχουν ελάχιστα από τά σύγχρονα (μυθιστορήματα ) που είναι τόσο βαρυφορτωμένα μέ αρετές ,αξίες καί προτερήματα ,σύμφωνα μέ τούς επαγγελματίες γραμματιζούμενους .Αναρωτιέμαι άν θα άντεχαν τά δικά μου ,αν δέν τα διάβαζα -όπως κάνω - τήν ίδια στιγμή που τα γράφω ,καί έχω πεί σε περισσότερες από μία περιπτώσεις πως οπωσδήποτε δέν θα διάβαζα Χαβιέρ Μαρίας αν δέν συνέβαινε να τόν γνωρίζω από μωρό καί νά έχω αυτή τήν υποχρέωση ...''. Πόσοι συγγραφείς αντέχουν να γράψουν κάτι τέτοιο γιά τό έργο τους ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή